Gemeenschappelijke regelingen
Het meest geëigend juridisch kader voor samenwerking tussen gemeenten is de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Op basis van de Wgr kan een publiekrechtelijke rechtspersoon worden gecreëerd waaraan de gemeenten taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden kan overdragen. De Wgr richt zich op samenwerking tussen decentrale overheden onderling (gemeenten, provincies en waterschappen). Gemeenschappelijke regelingen kunnen worden getroffen door de gemeenteraad, het college van B en W en de burgemeester, voor zover zij voor de eigen gemeente bevoegd zijn. Het college van B en W en de burgemeester hebben toestemming nodig van de gemeenteraad (artikel 1 Wgr).
Als nieuwe verschijningsvorm van gemeenschappelijke regeling is in de Wgr de “bedrijfsvoering organisatie” (BVO) geïntroduceerd. Tevens is de bestaande informatieplicht en verantwoordingsplicht van de bestuursleden van een gemeenschappelijke regeling naar het college van B en W nader uitgewerkt.
Als de gemeente ervoor kiest om op basis van de Wgr te gaan samenwerken, dan kan uit vier varianten van samenwerking worden gekozen (artikel 8 Wgr), te weten het openbaar lichaam, het gemeenschappelijk orgaan, de centrumgemeente-constructie en een regeling zonder meer. Deze laatste variant wordt niet expliciet genoemd in de Wgr, maar kan uit de wet worden afgeleid (artikel 1, eerste lid Wgr). De publiekrechtelijke samenwerking is onderworpen aan dezelfde wetgeving als waaraan de gemeente is onderworpen. Uitgangspunt is:
- de gemeente kiest voor een bestuurlijke, organisatorische en juridische vorm die het beste bij de gemeente past, of bij de uit te voeren taken.
- de gemeente kiest voor de lichtst mogelijke vorm van samenwerking, passend bij de uit te voeren taken.
- de gemeente past de beginselen van openbaarheid, democratische controle en democratische legitimatie toe bij de taakuitvoering door de verbonden partij.
Zwolle neemt deel aan de volgende gemeenschappelijke regelingen:
- GGD
- Veiligheidsregio IJsselland
- Sociale recherche IJssel-Vechtstreek
- Shared Service Centrum Bedrijfsvoering
- Historisch Centrum Overijssel
- GBLT
- Omgevingsdienst IJsselland
- Gemeenschappelijke Regeling Archeologie
- Uitvoeringsorganisatie Jeugdzorg IJsselland