Weerstandsvermogen en risico's

De gemeente is 100% eigenaar van de aandelen van de TIEM BV. De gemeente Zwolle staat bij de BNG voor € 15 miljoen garant voor alle korte en langlopende geldleningen van de BV. Het saldo aan vaste geldleningen per 31/12/2019 bedroeg € 4,42 miljoen en aan rekening courant € 2,74 miljoen; totaal € 7,16 miljoen. Er is sprake van enig risico, ingeval dat de BV niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Daar staat tegenover een zekerheidstelling in de vorm van onderpand van al het onroerend goed van de BV (getaxeerde marktwaarde 2012 € 10 miljoen).
De belastingdienst heeft nog geen duidelijkheid kunnen geven over het fiscale regime van TIEM. Zowel niet als het gaat om de nieuwe taken op het gebied van arbeidsparticipatie als voor de bestaande taken m.b.t. de Wsw.  Het risico is hoog dat (een deel) van de btw of door TIEM of door de gemeente niet verrekenbaar zal zijn. Omdat dit een landelijk vraagstuk is wordt op dit moment door onze inspecteur gewacht op landelijke richtlijnen voor hij hierover een definitief standpunt inneemt.

Deelnemingen in aandelenkapitaal

De gemeente Zwolle participeert in een aantal, overheid-geliëerde, bedrijven in de vorm van deelname in het aandelenkapitaal geschiedt dit ultimo 2019 tot een bedrag, onze boekwaarde, van circa € 1,0 miljoen. Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. In het algemeen is de werkelijke waarde van dit aandelenkapitaal op dit moment aanzienlijk hoger. Er zijn geen redenen die doen twijfelen aan een ongestoorde voortgang van betreffende bedrijven. Derhalve is het risico op deze deelnemingen vrijwel nihil.

Verstrekte lening aan veiligheidsregio.

Midden 2020 was de schuldrest bijna € 3,8 miljoen. Jaarlijks vinden er aflossingen plaats. In de loop van 2022 zal het dan nog uitstaande bedrag van ruim € 3,7 miljoen worden verrekend met de terugkoop van de kazerne aan de Middelweg.

Verstrekte leningen woningcorporaties.

Het betreft leningen aan woningcorporaties c.a. De schuldrest per eind 2019 bedraagt ruim € 12,2 miljoen. Dit bedrag wordt jaarlijks lager vanwege reguliere aflossingen. Een eerste analyse van de  financiële kengetallen van onze corporaties geeft aan dat zij keurig aan de normen van het WSW voldoen. Onderhavige geldleningen vallen onder de vrijwaring door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Eerst indien het WSW in financiële problemen geraakt, nadat ook haar garantievermogen is aangesproken, zijn de gemeenten, samen met het Rijk, gehouden naar rato bij te dragen in een achtergestelde lening aan het WSW. Zie opmerking over het WSW bij de gegarandeerde geldleningen van de corporaties. Het WSW is afgelopen jaar eerder aangesproken om bij te dragen aan de oplossing van financiële problemen van enkele corporaties. Daarnaast heeft de nieuwe Autoriteit Woningbouwcorporaties (vervanger van voormalig CFV) de corporaties financieel beoordeeld. Dit leidde niet tot opmerkingen dan wel interventies bij onze corporaties. Het risico ter zake kwalificeren we als gering (als pm verwerkt).

Verstrekte leningen als economische deelnemingen

Ultimo 2019 bedraagt de schuldrest circa € 3,0 miljoen van verstrekte, achtergestelde leningen, in het kader van economische deelneming aan bedrijven met een karakter van publieke taak (energie, water, afvalverwijdering). Beperkt  risico op deze investeringen blijft altijd aanwezig.

Verstrekte leningen bijstand

ls pm risico opgenomen in de matrix. Voor wat betreft de verstrekte leningen in het kader van bijstand c.a., € 2,4 miljoen per eind 2019, ligt  het risico volledig bij het Rijk.

Verstrekte leningen lokale organisaties

Overige schuldrest van € 1,15 miljoen. Hiervan loopt een lening bij Odeon, dit betreft terugbetalingsregeling over teveel ontvangen subsidie van bijna € 0,5 miljoen. Betreft verder leningen verstrekt aan enkele organisaties op het terrein van de sport en aan particulieren voor riolering en ten behoeve van zonnepanelen aan scholen. Ten aanzien van laatstgenoemde schuldrestanten ligt het risico voor het tijdig ontvangen van rente en aflossing volledig bij onze gemeente. Ons zijn op dit moment geen signalen bekend van betrokken organisaties en/of particulieren die niet aan hun verplichtingen zouden kunnen voldoen. In de matrix is een laag risico opgenomen. Naast voorgaande leningen verstrekken we nog leningen t.b.v. doelgroepen, die volledig worden gedekt ten laste van respectievelijke stimuleringsfondsen. Risico hierop achten we gering, derhalve pm risico opgenomen.

Leningen via stimuleringsfonds volkshuisvesting

De leningen (restant schuldrest ultimo 2019 € 1,45 miljoen) die middels het SVN (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland) zijn verstrekt, gaan allen met NHG garantie. Mocht het onverhoopt tot een gedwongen verkoop komen, dan kan het SVN een beroep doen op die NHG. Het eigen risico hierbij is 10% voor het SVN. Zij hebben een kapitaalbuffer voor die 10%. Voor onze gemeente is het dus een latent risico.

Garantie leningen aan woningcorporaties

Een schuldrestant van bijna € 727 miljoen betreft de garantie van leningen aan woningcorporaties en landelijk toegelaten instellingen. Deze leningen zijn in eerste instantie gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Ten aanzien hiervan hebben deelnemende gemeenten, samen met het Rijk, een achtervangfunctie (zie boven). Het WSW is afgelopen jaar eerder aangesproken om bij te dragen aan de oplossing van financiële problemen van enkele corporaties. Het eigen vermogen is enigszins onder druk komen te staan en de borger (achtervang door Rijk en Gemeenten voor elk 50%) kan sneller in beeld komen. Er wordt gewerkt aan een verbetering van de vermogenspositie (in brede zin) van het WSW in nauw overleg met BZK en VNG, daarbij is een mogelijke eerste stap om obligo te innen bij alle deelnemende corporaties. Wij schatten in dat hiermee afdoende maatregelen worden getroffen, zodat het risico voor ons op pm kan blijven staan.

Garantie leningen via nationale hypotheek garantie

Een schuldrestant van € 889 miljoen betreft garantie van hypothecaire leningen aan particulieren in het kader van woningbouw cq. woningverbetering. Het risico over deze categorie leningen is in de risicomatrix als PM post verwerkt.  Het betreft leningen die t/m 2010 via het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW), via de Nationale Hypotheek Garantie (NHG), aan inwoners van onze gemeente zijn verstrekt. Het Rijk en de gemeenten vervullen ook hier de achtervangfunctie; zij kunnen ieder voor 50% worden aangesproken op financiële tekorten van dit waarborgfonds, voor zover het betreft leningen die t/m 2010 onder deze garantie zijn verstrekt.  Met ingang van 2011 staat het Rijk zelfstandig volledig garant voor alle vanaf dan verstrekte leningen.

Overige garanties hypothecaire leningen woningen

Bijna € 3,6 miljoen hiervan betreft oude garanties t.b.v. particulieren ten aanzien waarvan we het risico zeer gering achten. De stijging van de huizenprijzen in de loop der jaren moet ruim voldoende geweest zijn, bij (gedwongen) verkoop in voorkomend geval, het schuldrestant van meestal ‘slechts’ enkele tienduizenden euro’s, te dekken. Het schuldrestant van door onze gemeente gegarandeerde geldleningen verstrekt aan particulieren door het Nationaal Restauratiefonds (NRF),  bedraagt  ruim € 0,4 miljoen In totaal is sprake van 19 betrokken particulieren. Onze gemeente kan aangesproken worden voor de helft van het totale schuldrestant ofwel € 0,2 miljoen.

Gemeentegarantie dierenasiel

Het risico ten aanzien van het dierenasiel schatten we op laag in.

Gemeentegarantie stichting kringloop (exclusief huurcontract)

Het risico ten aanzien van stichting Kringloop schatten we op laag in.

Garanties sportsector

Een schuldrestant van circa € 1,2 miljoen aan diverse overige sportverenigingen. Wij beschouwen het risico met betrekking tot deze garanties als laag. Wij hebben de jaarrekeningen van deze verenigingen beoordeeld.

Garantie SWZ ten behoeve van verbouw voormalig Jenapleinschool

Laag risico, de gemeente heeft recht van eerste hypotheek, betaald huur ten behoeve van aflossing.

Garantie ten behoeve van Stadkamer, in verband met inrichting

Laag risico. De gemeente heeft tevens een subsidierelatie.

Coronacrisis

Als gevolg van de coronacrisis hebben een aantal verenigingen/instellingen bij banken uitstel van aflossing gevraagd en gekregen. Dit is een generiek aanbod van de banken geweest  Indien later blijkt dat ze alsnog niet kunnen  betalen, kunnen wij er alsnog op aangesproken worden. Voorlopig laag risico en pm.