Fysiek Domein

Een gezonde leefomgeving is een expliciete doelstelling in de Omgevingswet. Gezondheidswinst kun je boeken door niet alleen in te zetten op bescherming (klassiek milieubeleid), maar ook op het bevorderen van gezondheid, zowel in fysieke als mentale zin.  Een gezonde leefomgeving is een omgeving die mensen uitnodigt om te bewegen, elkaar te ontmoeten en te kunnen participeren in de maatschappij c.q. stad of wijk. In ieder stadsdeel streven we naar een fysiek en sociaal zo aantrekkelijk mogelijke  omgeving.

Gezondheid is belangrijk (zie ook doel 1.1.2). Consequenties van niet gezond zijn hebben invloed op betrokkene en op onze stad. Met de inrichting en het beheer van de openbare ruimte sturen we op vitaliteit en gezondheid.

Vanuit het voorkomen en beperken van risico’s voor de gezondheid zorgen we voor een adequate verwijdering van mogelijke ziekteverwekkers, zodat mensen daar zo min mogelijk mee in aanraking komen. Er is flora en fauna die schadelijk voor de mens kan zijn of leidt tot buitensporige overlast. We bestrijden deze flora en fauna in de openbare ruimte en informeren particulieren hoe ze overlast kunnen voorkomen en bestrijden.

Vanuit het stimuleren van gezondheid door een vitale en gezonde leefomgeving, benutten we het gegeven dat een groene buitenruimte bijdraagt aan gezondheid. Daarbij zorgen wij er voor dat de buitenruimte uitnodigt om te bewegen, te recreëren en te spelen. Het belang hiervan is het afgelopen jaar door alle coronamaatregelen duidelijk geweest . In de buitenruimte bieden we ook locaties aan waar bewoners zelf hun groente kunnen verbouwen (nutstuinen en volkstuinen).  Kinderen kunnen met tuinieren kennismaken bij de 3 gemeentelijke jeugdtuincomplexen. Deze jeugdtuinen zijn één van de uitingen van natuur- en milieueducatie (NME). Ook de schaapskudde en de buurt- en wijkboerderijen spelen een grote rol bij NME. Wij hechten veel waarde aan NME. Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer kinderen op jonge leeftijd in aanraking komen met NME zij op latere leeftijd meer bereid zijn om duurzame maatregelen te treffen en duurzaam gedrag te vertonen. Dit draagt direct bij aan een vitale en gezonde leefomgeving. De (tijdelijke) NME-makelaar zal het NME beleid verder vorm geven en de vraag van de basisscholen koppelen aan het bestaande aanbod van onze NME-partners. Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 44.

Wij werken ook aan een gezonde omgeving voor (huis)dieren. Dat betekent onder meer dat wij de bestaande voorzieningen zoals dierenasiel en hondenlosloopterreinen handhaven, maar ook dat we nieuwe initiatieven stimuleren en ondersteunen. Eind 2019/begin 2020 wordt het geactualiseerde beleid ten aanzien van dierenwelzijn vastgesteld. In 2020 starten we met het uitvoeren van het geactualiseerde beleid, onder meer de opvang van gezelschapsdieren anders dan honden en katten en het programma PIEC (preventie, informatie, educatie en communicatie).

We sturen op vitaliteit en gezondheid van mens, dier èn de omgeving waarin we wonen, werken en recreëren, zodanig dat:

• De openbare ruimte meer uitnodigt en inspireert tot (gezonde) buitenactiviteiten.
• We flora en fauna die de gezondheid bedreigen of buitensporig veel overlast veroorzaken bestrijden.
• We door middel van educatie en voorlichting op het gebied van natuur en milieu het bewustzijn vooral bij kinderen, en daarmee ook die van de ouders, vergroten.
• We zorgdragen voor het welzijn van (gezelschaps)dieren en zo mogelijk het dierenwelzijn verbeteren conform de Nota Dierenwelzijn.

Nota Dierenwelzijn 2013

Visie op het Beheer van de Openbare Ruimte in Zwolle (BOR) 2015

Groene Agenda 2015-2025 (2015)

Activiteiten om gezonde buitenactiviteiten te stimuleren

• Ondersteunen van initiatieven voor bijv. beweegtuinen en eetbare tuinen.
• Ondersteunen en subsidiëren buurtweiden en wijkboerderijen. In 2021 evalueren we met de stichting Stadshoeve de afspraken over en de subsidie voor het beheer van de wijkboerderij in Stadshagen.
• Inzicht in en draagvlak verkrijgen voor deze beweging (gezondheid te bevorderen in de leefomgeving) en investeren in de samenwerking en het maken van concrete afspraken met andere regiogemeenten, de zorgverzekeraar en partners in de stad. Kansen benutten voor preventiecoalities.
• Sociale veerkracht versterken door toegang te hebben tot sociale hulpbronnen en hulpbronnen uit de omgeving zoals sociale participatie, toegankelijkheid voorzieningen en mobiliteit.
• Interventies in de leefomgeving inzetten die een sociaal effect hebben.
• Uitzetten van acties om de ambitie Vitaal en Waardig ouder worden te realiseren.
• Speerpunten zijn: Positieve gezondheid, levensloopbestendig wonen, meedoen en ertoe doen, toegankelijke fysieke omgeving, aanpak eenzaamheid en cultuursensitiviteit.

Activiteiten Natuur- en milieueducatie (NME) in de wijken

• De schaapskudde graast zowel in Holtenbroek als Stadshagen.
• Op de jeugdtuincomplexen in de Aa-landen/Holtenbroek, Stadshagen en Zwolle Zuid maakt een groot aantal kinderen weer kennis met het zelf kweken van groenten. Mocht het aantal aanmeldingen teruglopen dan  zal aan deze mogelijkheid  op scholen extra aandacht worden besteed.
• De activiteiten van de Milieuraad worden financieel ondersteund en de Groene Loper Zwolle ontvangt een bijdrage voor de organisatie van groene buurtinitiatieven.  
• Samen met ROVA wordt het programma Mooi Schoon (afvalpreventie en voorkomen zwerfafval) uitgevoerd waarbij bewoners en kinderen zelf aan de slag gaan met het netjes houden en maken van de wijken.
• Ook wordt voorlichting gegeven aan kinderen over het riool en de verwerking van afvalwater.
• De medio 2018 voor drie jaar  aangestelde makelaar voor Natuur en Milieu Educatie gaat onder meer verder met het inzichtelijk maken van het NME-aanbod (gids/website) en met het in beeld brengen van de vraag van de basisscholen en die vervolgens koppelen aan NME-aanbieders. Ook de concept  Lange Termijn-visie NME wordt verder uitgewerkt zodat op basis daarvan een structurele benadering voor NME kan worden gekozen. Onderwijl wordt het bestaande netwerk voor  NME in de brede zin van het woord (dus ook gericht op klimaat, energie, circulaire economie e.d.) voortgezet. Dit samen met ROVA, Natuur Platform Zwolle, NMO, Waterschap WDO, Vitens, Travers en andere partners in de stad.  . Afhankelijk van de beslissing van de Raad in november 2020 worden deze werkzaamheden al dan niet gecontinueerd  na 1 juni 2021.

Activiteiten dierenwelzijn

• Stimuleren afstemming beleid en uitvoering met de ketenpartners Dierenwelzijn. De uitvoering van het beleid wordt grotendeels door de partners in de stad vormgegeven. Wij stimuleren de samenwerking en het sluiten van de ketens in de samenwerking en maken afspraken over de taken die de partners voor ons uitvoeren.
• Uitvoering van de geactualiseerde beleidsnota Dierenwelzijn.  In 2021 komen we gekoppeld aan het voorjaarsmoment met een uitwerking van de speerpunten PIEC (preventie, informatie, educatie en communicatie) en Dierenwelzijn-Mensenzorg.
• Subsidiëren Dierenasiel, Dierenambulance, Stichting Blijf van mijn dier, Dierenbescherming en Flappus.
• Behandeling gewonde dieren uit openbare ruimte door dierenartsen.
• Uitvoeren hondenbeleid (o.a. hondenlosloopterreinen, hondenhaltes).

Activiteiten om contact met ziekteverwekkers, flora en fauna die de gezondheid bedreigen of buitensporig veel overlast veroorzaken te voorkomen

• Bestrijden risico-veroorzakers en overlast gevende flora en fauna zoals essentaksterfte, eikenprocessierups, reuzenbereklauw, rattenbestrijding, opruimen kadavers en dergelijk. Het aanpakken van ziektes, plagen en overlast zijn een terugkerend iets wat constant wordt bijgesteld. In 2019 was zichtbaar dat de eikenprocessierups enorm had toegenomen binnen de gemeente. Een analyse wordt uitgevoerd om te bepalen in welke mate er effectieve maatregelen genomen kunnen worden bij ziektes, plagen en overlast.
• In de Perspectiefnota is besloten in te zetten op de bestrijding van Japanse Duizendknoop en daarvoor is 200.000 euro voor 2021 beschikbaar gesteld.
• Aanpak Essentaksterfte. In 2019 is opnieuw inspectie gedaan naar aangetaste essen. Op basis van de in juli uitgevoerde inspecties is gebleken dat de opgave in de laanbeplanting beperkt is. De aangetaste essen in de bossen is met 600 nog steeds fors. Bij de essen in bossen en bosplantsoen kiezen we ervoor terughoudend te kappen. In veel gevallen kunnen de dode of verslechterde bomen blijven staan. Alleen waar potentieel gevaar optreedt of sprake is van kaalslag door een hoog percentage essen gaan we over tot actieve kap.
• Aanpak Kastanjebloedingsziekte. Kastanjebomen worden jaarlijks geïnspecteerd op aanwezigheid en mate van de kastanjebloedingsziekte.
• Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
• Reiniging van oppervlaktewater, destructie en milieu-afval.

Doel 7.3.3

Aanpak Essentaksterfte
De aan te pakken essen die in 2020 geïnspecteerd zijn en waaruit de maatregel kappen en herplant uit voort komt worden gedekt uit dit krediet.

Hekwerken dierenweiden/jeugdtuinen
In 2021 worden de hekwerken van de buurtweides van Berkum en de Wollewei vernieuwd en wordt de boombescherming op verschillende dierenweides vernieuwd.

Hekwerken dierenweide/jeugdtuinen

vervangingsinvesteringen 2021:

Vervangen hekwerken e.d. weides/openbare ruimte